πηγή: Περιοδικό ΕΡΩ, τεῦχ. 6ο, Ἀπρίλιος-Ἰούνιος 2011
Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης καί ἡ ἐθνική μας ἀξιοπρέπεια
Γράφει ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤ. ΠΟΝΗΡΟΣ Δρ Θ., Μ.Φ.
Α. Ὁ εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος πόλεμος
Ἡ Ἑλλάς ἀντιμετωπίζει ἕναν πολυμέτωπο πόλεμο εἰς βάρος της. Ἕναν πόλεμο οἰκονομικό, κατά τόν ὁποῖο ἔχουμε χάσει πολλές μάχες. Ἕναν πόλεμο ἰδεολογικό, τόν ὁποῖο ἀρκετοί ἀπό τούς Ἕλληνες δέν ἔχουν συνειδητοποιήσει καί γι΄ αὐτό κάποιοι ἀπό αὐτούς, ἔχοντας πεισθεῖ πώς πρόκειται γιά ζητήματα ἀσήμαντα, εἶναι διατεθειμένοι νά παραχωρήσουν πολλές νίκες στόν ἐχθρό, ἕναν ἐχθρό ὁ ὁποῖος παραμένοντας ἀόρατος ἀπαιτεῖ νά ἀποβάλει ἡ Ἑλλάς ὅλα ἀνεξαιρέτως τά ψυχολογικά της στηρίγματα: γλῶσσα, ἱστορία, θρησκεία, ἤθη, ἔθιμα, πατροπαράδοτο τρόπο ζωῆς...
Ἐάν οἱ δύο αὐτοί πόλεμοι, οἰκονομικός καί ἰδεολογικός, ἐπιτύχουν ἰκανοποιητικῶς τούς ἀντικειμενικούς τους σκοπούς, τότε δέν ἀποκλείεται νά ὑπάρξει καί ἔνοπλος πόλεμος, ὁ ὁποῖος θά ἔχει ὡς ἀντικειμενικό σκοπό τήν πλήρη κατάλυση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καί τήν ὑποδούλωση τῶν Ἑλλήνων.
Β. Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης ἐπίκαιρος ὅσο ποτέ
Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ἦταν ἐθνικός ποιητής, μέ τούς στίχους του ζωντάνευε τό ἡρωικό κλεφταρματωλικό καί ἐπαναστατικό παρελθόν τῶν Ἑλλήνων, γιά νά κρατήσει μέσα τους ἄσβεστη τήν δίψα γιά ἐλευθερία, γιά ἀγῶνες. Kατά τόν Κωστή Παλαμᾶ ποτέ δέν ἐκφράσθηκε στά ποιήματά του μέ τό «ἐγώ», ἀλλά πάντοτε μέ τό «ἐμεῖς». Ἀγωνίσθηκε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις ὡς πληρεξούσιος τῆς ἑπτανησιακῆς βουλῆς γιά τήν ἕνωση τῆς Ἑπτανήσου μέ τήν μητέρα Ἑλλάδα καί ἀργότερα ὡς βουλευτής τοῦ ἑλληνικοῦ κοινοβουλίου. Ἀρνήθηκε τήν θέση τοῦ προέδρου τῆς Ἐθνοσυνελεύσεως, ἀλλά καί τήν θέση τοῦ ὑπουργοῦ τῶν ἐξωτερικῶν. Ἔγραψε στή σύζυγό του: «ἡ ψυχή μου δέν εἶναι πρός πώλησιν. Εἰς μίαν καί μόνην δόξαν ἀτενίζω: νά ζήσω καί νά ἀποθάνω ἄνευ κηλῖδος καί ἄμεμπτος.»
Ἔλεγε στίς 22-6-1864 ὁ ἄμεμπτος αὐτός Ἕλληνας, μόλις τριανταπέντε ἔτη μετά τή λήξη τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, κατά τήν ἀγόρευσή του στήν Β΄ Συνέλευση τῶν Ἑλλήνων: «Τό δέ ἑλληνικόν ἔθνος, κύριοι, ἔχει ἀνάγκην ἀνέσεως. Τό ὄνομα ἡμῶν κατήντησεν ἀντικείμενον ἐμπαιγμοῦ καί περιφρονήσεως. Ἀπεκαλύψαμεν τάς πληγάς μας καί τώρα πρέπει νά φροντίσωμεν ὅσον οἷόν τε τάχιον νά τάς θεραπεύσωμεν. Ἡ δημοσία πίστις ἐξέλιπεν. Ἡ Ἑλλάς θεωρεῖται χρεωκόπος. Τό εὐμετάβλητον τῆς κυβερνήσεως τηρεῖ τό κράτος εἰς διηνεκῆ δονισμόν. Αἱ βάσεις τοῦ οἰκοδομήματος σαλεύονται.
Τοιαύτης καταστάσεως πραγμάτων τήν διατήρησιν οὐ μόνον δέν τήν ἐπιθυμοῦμεν, ἀλλά παντί σθένει θέλομεν ἐργασθῆ πρός ἐπανέλευσιν τῆς τάξεως, πρός ἐνίσχυσιν τοῦ νόμου, πρός παγίωσιν τῆς πολιτείας.
Τό κατ΄ ἐμέ φρονῶ ὅτι, ἄν ἕκαστος ἡμῶν δέν θυσιάσῃ ὑπέρ τοῦ κοινοῦ συμφέροντος τάς ἰδιαιτέρας του ἀπαιτήσεις, ἄν δέν ἐννοήσωμεν καλῶς ὅτι ἡ ὕπαρξις τοῦ ἔθνους κρέμαται οὐχί ἐκ τῆς ἀνεγέρσεως ἤ ἐκ τῆς πτώσεως τῆς δεῖνα ἤ δεῖνα μερίδος, ἀλλ΄ ἐκ τῆς κανονικῆς διατάξεως καί τῆς ἁρμονικῆς ὀργανώσεως τῶν ἠθικῶν δυνάμεων τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας, ἄν δέν πεισθῶμεν ὅτι ἀνεξαρτήτως τῶν συμπαθειῶν καί τῶν ἀντιπαθειῶν μας ὑπάρχει ἀνώτερόν τι ἠθικόν ὄν, τό Ἑλληνικόν ἔθνος, πρός τό ὁποῖον ὀφείλομεν ἅπαντες νά ἀτενίζωμεν, ἄν δέν ἀσχοληθῶμεν ἄνευ προκαταλήψεων, οὐχί ἀποβλέποντες εἰς ἀφηρημένας ἐπιστημονικάς θεωρίας, ἀλλ΄ εἰς τάς πραγματικάς ἀνάγκας τῆς Ἑλλάδος, εἰς τήν ὅσον ἔνεστι ταχύτερον κατάρτισιν τοῦ πολιτεύματος, κατ΄ ἐμέ, κύριοι, καί λέγω τοῦτο πρός ἀπαλλαγήν πάσης εὐθύνης ἐκ μέρους ἡμῶν, ὁ ὄλεθρος εἶναι ἀναπόφευκτος.[1]»
Σήμερα, ἑκατόν σαρανταεπτά ἔτη μετά τήν ἐκφώνηση τοῦ ὡς ἄνω λόγου τοῦ Βαλαωρίτη πρέπει καί πάλι νά σκεφθοῦμε καί νά ἐνεργήσουμε μέ ὑπευθυνότητα, θάρρος καί σύστημα ὥστε τό ἑλληνικό ὄνομα νά μήν εἶναι διεθνῶς «ἀντικείμενον ἐμπαιγμοῦ καί περιφρονήσεως». Οἱ «μερίδες», τά κόμματα τά ὁποῖα καταντοῦσαν, παλαιότερα ἀρκετά συχνά, ἀλληλοσπαρασσόμενες φατρίες, πρέπει κάποτε νά συμφωνήσουν ὅτι τό πᾶν δέν εἶναι ἡ ἀπόκτηση τῆς ἐξουσίας, ἀλλά τό κοινό συμφέρον. Καί ὅταν λέμε «συμφέρον», δέν ἐννοοῦμε βλάβη, ἐπιβουλή ἤ ἔστω ἀπειλή εἰς βάρος ἄλλων λαῶν καί μάλιστα λαῶν οἱ ὁποῖοι δέν ἐπιθυμοῦν νά μᾶς βλάψουν. Ἐννοοῦμε προάσπιση τῆς ἐλευθερίας μας, τῆς ἀκεραιότητας τῆς πατρίδας μας, διαφύλαξη τῆς ταυτότητάς μας. Ἄν τά ἐπιτύχουμε αὐτά, θά ἀποφύγουμε τόν ὄλεθρο, ὁ ὁποῖος διαρκῶς ἀπειλεῖ τούς ἀμελεῖς καί τούς ἐπιπόλαιους. Καί φυσικά οἱ θυσίες γιά τίς ὁποῖες ὁμιλεῖ ὁ Βαλαωρίτης δέν θά πρέπει νά ἀπαιτοῦνται μόνον ἀπό τούς φτωχούς, ἀλλά ἀπό ὅλους ἀνεξαιρέτως ἀναλόγως μέ τίς δυνάμεις τίς ὁποῖες ὁ καθένας διαθέτει.
Γ. Ἀπώλεια ἤ προάσπιση τῆς ἐλευθερίας μας;
Ὑπάρχουν πολιτικοί σάν τόν Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη στήν Ἑλλάδα σήμερα; Ἄν δέν ὑπάρχουν πρέπει νά βρεθοῦν, ἄν δέν βρίσκονται πρέπει νά ἐκπαιδευθοῦν μέ γνώμονα τό συμφέρον τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Πρέπει νά ἐπιλέγονται ἄνθρωποι ἰκανοί, ἐργατικοί, τίμιοι, ἀφιλοκερδεῖς, οἱ ὁποῖοι θά ἐκπαιδεύονται στήν ἐξωτερική πολιτική ἡ ὁποία δέν θά εἶναι δουλική, θά θέτει στόχους βάσει τῶν δυνάμεών μας τίς ὁποῖες θά ἔχει πρῶτα ἐπισταμένως μελετήσει καί θά τούς πραγματοποιεῖ· θά ἐκπαιδεύονται στήν ἐσωτερική πολιτική ἡ ὁποία δέν θά εἶναι φατριαστική, διότι πρῶτα ἀπ΄ ὅλα καί πάνω ἀπ΄ ὅλα θά θέτει τό συμφέρον τῆς Ἑλλάδος, τό ὁποῖο τά φατριαστικά συμφέροντα καί οἱ ἐμφύλιες διαμάχες ὑποσκάπτουν ἀνεπανόρθωτα.
Πρέπει νά γίνουν αὐτά, ἀλλιῶς ἔρχονται χαλεποί καιροί. Τό 2010 γιορτάσαμε τά δυόμισυ χιλιάδες ἔτη ἀπό τήν μάχη τοῦ Μαραθῶνος. Θά ξανακούσει ἡ γενιά μας, ἤ κάποια ἀπό τίς ἑπόμενες γενιές, ἐάν ὑπάρξει ἡ ὁποιαδήποτε εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος ἐπιβουλή, ἕνα ἀκόμη «νενικήκαμεν» ἤ θά ξανακούσει ἕνα ἀκόμη «ἡ πόλις ἑάλω»;
Τό 2011 συμπληρώνονται ἑκατόν ἑνενήντα ἔτη ἀπό τήν Μεγάλη Ἑλληνική Ἐπανάσταση, θά εὐτυχήσουμε ὡς ἔθνος νά γιορτάσουμε καί τά διακόσια ἤ δέν θά ἔχουν πλέον κανένα νόημα τέτοιοι ἑορτασμοί, ἀφοῦ ἐλευθερία δέν θά ὑπάρχει; Διότι, κακά τά ψέμματα, ὅποιος ἀπαιτεῖ ἀπό ἐμᾶς «συνεκμετάλλευση» καί «συνδιοίκηση» τῶν ἐδαφῶν καί τοῦ βυθοῦ τῶν θαλασσῶν μας, κινεῖται μέ τή λογική «τά δικά σου δικά μου καί τά δικά μου δικά μου». Μᾶς συνέχει ἡ ἀρχή «μάχου ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος» τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 ἤ μήπως ντρεπόμαστε ἀκόμη καί νά λέμε τίς λέξεις «πίστη» καί «πατρίδα», ἐπειδή μερικοί ἐθελοντές γενίτσαροι σπεύδουν νά μᾶς χλευάσουν μέ ὅσες δυνάμεις καί μέσα διαθέτουν;
Ἐπίλογος
Ἡ ἐποχή τοῦ Βαλαωρίτη γνώρισε καί κάποιες νίκες. Ὁ μεγάλος ποιητής καί πολιτικός εἶδε τά ἀγαπημένα του Ἑπτάνησα ἐλεύθερα καί ἑνωμένα μέ τήν Ἑλλάδα. Σήμερα δέν ἔχουμε νά καυχηθοῦμε γιά καμμία πρόσφατη νίκη. Οἱ πρόγονοί μας πού δέν δείλιασαν, δέν σκύψαν τό κεφάλι καί μᾶς χάρισαν τήν ἐλευθερία, αὐτή πού γιά ἄλλη μιά φορά ἀπειλεῖται, θά μᾶς διδάξουν ἀκόμη μιά φορά, ὥστε νά μή μοιάσουμε μέ τέκνα πού ποτέ δέν ἐργάσθηκαν καί ἔχασαν τά πάντα.
Σημείωση
[1] Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη Ἔργα, Πρόλογος καί σημειώματα Κώστα Καιροφύλα, τόμος 2ος, Βιβλιοπωλεῖον Ἰωάννου Ν. Σιδέρη, Ἐν Ἀθήναις ἄ.ἔ., σ. 298-299.
Ἐάν οἱ δύο αὐτοί πόλεμοι, οἰκονομικός καί ἰδεολογικός, ἐπιτύχουν ἰκανοποιητικῶς τούς ἀντικειμενικούς τους σκοπούς, τότε δέν ἀποκλείεται νά ὑπάρξει καί ἔνοπλος πόλεμος, ὁ ὁποῖος θά ἔχει ὡς ἀντικειμενικό σκοπό τήν πλήρη κατάλυση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καί τήν ὑποδούλωση τῶν Ἑλλήνων.
Β. Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης ἐπίκαιρος ὅσο ποτέ
Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ἦταν ἐθνικός ποιητής, μέ τούς στίχους του ζωντάνευε τό ἡρωικό κλεφταρματωλικό καί ἐπαναστατικό παρελθόν τῶν Ἑλλήνων, γιά νά κρατήσει μέσα τους ἄσβεστη τήν δίψα γιά ἐλευθερία, γιά ἀγῶνες. Kατά τόν Κωστή Παλαμᾶ ποτέ δέν ἐκφράσθηκε στά ποιήματά του μέ τό «ἐγώ», ἀλλά πάντοτε μέ τό «ἐμεῖς». Ἀγωνίσθηκε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις ὡς πληρεξούσιος τῆς ἑπτανησιακῆς βουλῆς γιά τήν ἕνωση τῆς Ἑπτανήσου μέ τήν μητέρα Ἑλλάδα καί ἀργότερα ὡς βουλευτής τοῦ ἑλληνικοῦ κοινοβουλίου. Ἀρνήθηκε τήν θέση τοῦ προέδρου τῆς Ἐθνοσυνελεύσεως, ἀλλά καί τήν θέση τοῦ ὑπουργοῦ τῶν ἐξωτερικῶν. Ἔγραψε στή σύζυγό του: «ἡ ψυχή μου δέν εἶναι πρός πώλησιν. Εἰς μίαν καί μόνην δόξαν ἀτενίζω: νά ζήσω καί νά ἀποθάνω ἄνευ κηλῖδος καί ἄμεμπτος.»
Ἔλεγε στίς 22-6-1864 ὁ ἄμεμπτος αὐτός Ἕλληνας, μόλις τριανταπέντε ἔτη μετά τή λήξη τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, κατά τήν ἀγόρευσή του στήν Β΄ Συνέλευση τῶν Ἑλλήνων: «Τό δέ ἑλληνικόν ἔθνος, κύριοι, ἔχει ἀνάγκην ἀνέσεως. Τό ὄνομα ἡμῶν κατήντησεν ἀντικείμενον ἐμπαιγμοῦ καί περιφρονήσεως. Ἀπεκαλύψαμεν τάς πληγάς μας καί τώρα πρέπει νά φροντίσωμεν ὅσον οἷόν τε τάχιον νά τάς θεραπεύσωμεν. Ἡ δημοσία πίστις ἐξέλιπεν. Ἡ Ἑλλάς θεωρεῖται χρεωκόπος. Τό εὐμετάβλητον τῆς κυβερνήσεως τηρεῖ τό κράτος εἰς διηνεκῆ δονισμόν. Αἱ βάσεις τοῦ οἰκοδομήματος σαλεύονται.
Τοιαύτης καταστάσεως πραγμάτων τήν διατήρησιν οὐ μόνον δέν τήν ἐπιθυμοῦμεν, ἀλλά παντί σθένει θέλομεν ἐργασθῆ πρός ἐπανέλευσιν τῆς τάξεως, πρός ἐνίσχυσιν τοῦ νόμου, πρός παγίωσιν τῆς πολιτείας.
Τό κατ΄ ἐμέ φρονῶ ὅτι, ἄν ἕκαστος ἡμῶν δέν θυσιάσῃ ὑπέρ τοῦ κοινοῦ συμφέροντος τάς ἰδιαιτέρας του ἀπαιτήσεις, ἄν δέν ἐννοήσωμεν καλῶς ὅτι ἡ ὕπαρξις τοῦ ἔθνους κρέμαται οὐχί ἐκ τῆς ἀνεγέρσεως ἤ ἐκ τῆς πτώσεως τῆς δεῖνα ἤ δεῖνα μερίδος, ἀλλ΄ ἐκ τῆς κανονικῆς διατάξεως καί τῆς ἁρμονικῆς ὀργανώσεως τῶν ἠθικῶν δυνάμεων τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας, ἄν δέν πεισθῶμεν ὅτι ἀνεξαρτήτως τῶν συμπαθειῶν καί τῶν ἀντιπαθειῶν μας ὑπάρχει ἀνώτερόν τι ἠθικόν ὄν, τό Ἑλληνικόν ἔθνος, πρός τό ὁποῖον ὀφείλομεν ἅπαντες νά ἀτενίζωμεν, ἄν δέν ἀσχοληθῶμεν ἄνευ προκαταλήψεων, οὐχί ἀποβλέποντες εἰς ἀφηρημένας ἐπιστημονικάς θεωρίας, ἀλλ΄ εἰς τάς πραγματικάς ἀνάγκας τῆς Ἑλλάδος, εἰς τήν ὅσον ἔνεστι ταχύτερον κατάρτισιν τοῦ πολιτεύματος, κατ΄ ἐμέ, κύριοι, καί λέγω τοῦτο πρός ἀπαλλαγήν πάσης εὐθύνης ἐκ μέρους ἡμῶν, ὁ ὄλεθρος εἶναι ἀναπόφευκτος.[1]»
Σήμερα, ἑκατόν σαρανταεπτά ἔτη μετά τήν ἐκφώνηση τοῦ ὡς ἄνω λόγου τοῦ Βαλαωρίτη πρέπει καί πάλι νά σκεφθοῦμε καί νά ἐνεργήσουμε μέ ὑπευθυνότητα, θάρρος καί σύστημα ὥστε τό ἑλληνικό ὄνομα νά μήν εἶναι διεθνῶς «ἀντικείμενον ἐμπαιγμοῦ καί περιφρονήσεως». Οἱ «μερίδες», τά κόμματα τά ὁποῖα καταντοῦσαν, παλαιότερα ἀρκετά συχνά, ἀλληλοσπαρασσόμενες φατρίες, πρέπει κάποτε νά συμφωνήσουν ὅτι τό πᾶν δέν εἶναι ἡ ἀπόκτηση τῆς ἐξουσίας, ἀλλά τό κοινό συμφέρον. Καί ὅταν λέμε «συμφέρον», δέν ἐννοοῦμε βλάβη, ἐπιβουλή ἤ ἔστω ἀπειλή εἰς βάρος ἄλλων λαῶν καί μάλιστα λαῶν οἱ ὁποῖοι δέν ἐπιθυμοῦν νά μᾶς βλάψουν. Ἐννοοῦμε προάσπιση τῆς ἐλευθερίας μας, τῆς ἀκεραιότητας τῆς πατρίδας μας, διαφύλαξη τῆς ταυτότητάς μας. Ἄν τά ἐπιτύχουμε αὐτά, θά ἀποφύγουμε τόν ὄλεθρο, ὁ ὁποῖος διαρκῶς ἀπειλεῖ τούς ἀμελεῖς καί τούς ἐπιπόλαιους. Καί φυσικά οἱ θυσίες γιά τίς ὁποῖες ὁμιλεῖ ὁ Βαλαωρίτης δέν θά πρέπει νά ἀπαιτοῦνται μόνον ἀπό τούς φτωχούς, ἀλλά ἀπό ὅλους ἀνεξαιρέτως ἀναλόγως μέ τίς δυνάμεις τίς ὁποῖες ὁ καθένας διαθέτει.
Γ. Ἀπώλεια ἤ προάσπιση τῆς ἐλευθερίας μας;
Ὑπάρχουν πολιτικοί σάν τόν Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη στήν Ἑλλάδα σήμερα; Ἄν δέν ὑπάρχουν πρέπει νά βρεθοῦν, ἄν δέν βρίσκονται πρέπει νά ἐκπαιδευθοῦν μέ γνώμονα τό συμφέρον τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Πρέπει νά ἐπιλέγονται ἄνθρωποι ἰκανοί, ἐργατικοί, τίμιοι, ἀφιλοκερδεῖς, οἱ ὁποῖοι θά ἐκπαιδεύονται στήν ἐξωτερική πολιτική ἡ ὁποία δέν θά εἶναι δουλική, θά θέτει στόχους βάσει τῶν δυνάμεών μας τίς ὁποῖες θά ἔχει πρῶτα ἐπισταμένως μελετήσει καί θά τούς πραγματοποιεῖ· θά ἐκπαιδεύονται στήν ἐσωτερική πολιτική ἡ ὁποία δέν θά εἶναι φατριαστική, διότι πρῶτα ἀπ΄ ὅλα καί πάνω ἀπ΄ ὅλα θά θέτει τό συμφέρον τῆς Ἑλλάδος, τό ὁποῖο τά φατριαστικά συμφέροντα καί οἱ ἐμφύλιες διαμάχες ὑποσκάπτουν ἀνεπανόρθωτα.
Πρέπει νά γίνουν αὐτά, ἀλλιῶς ἔρχονται χαλεποί καιροί. Τό 2010 γιορτάσαμε τά δυόμισυ χιλιάδες ἔτη ἀπό τήν μάχη τοῦ Μαραθῶνος. Θά ξανακούσει ἡ γενιά μας, ἤ κάποια ἀπό τίς ἑπόμενες γενιές, ἐάν ὑπάρξει ἡ ὁποιαδήποτε εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος ἐπιβουλή, ἕνα ἀκόμη «νενικήκαμεν» ἤ θά ξανακούσει ἕνα ἀκόμη «ἡ πόλις ἑάλω»;
Τό 2011 συμπληρώνονται ἑκατόν ἑνενήντα ἔτη ἀπό τήν Μεγάλη Ἑλληνική Ἐπανάσταση, θά εὐτυχήσουμε ὡς ἔθνος νά γιορτάσουμε καί τά διακόσια ἤ δέν θά ἔχουν πλέον κανένα νόημα τέτοιοι ἑορτασμοί, ἀφοῦ ἐλευθερία δέν θά ὑπάρχει; Διότι, κακά τά ψέμματα, ὅποιος ἀπαιτεῖ ἀπό ἐμᾶς «συνεκμετάλλευση» καί «συνδιοίκηση» τῶν ἐδαφῶν καί τοῦ βυθοῦ τῶν θαλασσῶν μας, κινεῖται μέ τή λογική «τά δικά σου δικά μου καί τά δικά μου δικά μου». Μᾶς συνέχει ἡ ἀρχή «μάχου ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος» τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 ἤ μήπως ντρεπόμαστε ἀκόμη καί νά λέμε τίς λέξεις «πίστη» καί «πατρίδα», ἐπειδή μερικοί ἐθελοντές γενίτσαροι σπεύδουν νά μᾶς χλευάσουν μέ ὅσες δυνάμεις καί μέσα διαθέτουν;
Ἐπίλογος
Ἡ ἐποχή τοῦ Βαλαωρίτη γνώρισε καί κάποιες νίκες. Ὁ μεγάλος ποιητής καί πολιτικός εἶδε τά ἀγαπημένα του Ἑπτάνησα ἐλεύθερα καί ἑνωμένα μέ τήν Ἑλλάδα. Σήμερα δέν ἔχουμε νά καυχηθοῦμε γιά καμμία πρόσφατη νίκη. Οἱ πρόγονοί μας πού δέν δείλιασαν, δέν σκύψαν τό κεφάλι καί μᾶς χάρισαν τήν ἐλευθερία, αὐτή πού γιά ἄλλη μιά φορά ἀπειλεῖται, θά μᾶς διδάξουν ἀκόμη μιά φορά, ὥστε νά μή μοιάσουμε μέ τέκνα πού ποτέ δέν ἐργάσθηκαν καί ἔχασαν τά πάντα.
Σημείωση
[1] Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη Ἔργα, Πρόλογος καί σημειώματα Κώστα Καιροφύλα, τόμος 2ος, Βιβλιοπωλεῖον Ἰωάννου Ν. Σιδέρη, Ἐν Ἀθήναις ἄ.ἔ., σ. 298-299.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου