Επιστολή των Θεολόγων Ν. Μεσσηνίας προς τον Αρχιεπίσκοπο για τα Θρησκευτικά

ΠANEΛΛHNIOΣ ENΩΣIΣ ΘEOΛOΓΩN
Παράρτημα ν. Μεσσηνίας
Επικοινωνία: Κυριάκος Κισκηρέας, 2ο ΕΠΑΛ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΤΗΛ. 2721092635-2721083084

ΑΡ. ΠΡΩΤ. 21

ΚΑΛΑΜΑΤΑ 1/7/2012

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
κκ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΝ
Κοινοποίηση: ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ κκ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΝ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ ΕΝΩΣΙΝ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
Μακαριώτατε,
ἀνταποκρινόμενοι στή ἐπιθυμία Σας, ὅπως διατυπώθηκε στήν συνάντηση Σας με ἐκπροσώπους της Πανελληνίου Ἐνώσεως Θεολόγων τῆς 25ης Μαΐου ἐ.ἐ.

σᾶς ἀποστέλλουμε τίς ἀπόψεις τοῦ παραρτήματος μας γιά τό περιεχόμενο τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.

Το παράρτημα ν. Μεσσηνίας της ΠΕΘ συμφωνεῖ καί προσυπογράφει τίς θέσεις τοῦ ΔΣ τῆς Πανελληνίου Ἐνώσεως Θεολόγων σχετικά μέ τό πιλοτικό πρόγραμμα σπουδών γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ὅπως διατυπώνονται στο παρακάτω κείμενο:

Α.

Θεωροῦμε κατ᾽ ἀρχήν ὅτι κάθε διδακτική καινοτομία, πού συμβάλλει στή βελτίωση τοῦ μαθήματος, πρέπει νά γίνεται ἀποδεκτή καί νά καταβάλλεται προσπάθεια ὥστε νά ὑποστηρίζεται, μέ αὐτονόητη τή σχετική ἐπιμόρφωση τῶν διδασκόντων, καθώς καί τόν ἐπιτυχῆ σχεδιασμό ἐφαρμογῆς, στά ὁποῖα ὑπάρχουν προβλήματα.

Β.

Ἀπό παιδαγωγική θεώρηση παρουσιάζουν:

1) ἀναντιστοιχία τοῦ προσφερόμενου παιδευτικοῦ ὑλικοῦ πρός τήν πνευματική ἡλικία καί ὡριμότητα τῶν μαθητῶν

- καί στό Δημοτικό

- καί στό Γυμνάσιο

2) συσσώρευση θρησκειολογικοῦ ὑλικοῦ, πού εἶναι ἐν πολλοῖς ἑτερόκλητο καί μέ ἄγνωστο περιεχόμενο σέ παιδιά μικρῆς ἡλικίας, πού θά ἀπαιτεῖ πλήθος ἀναλύσεων μέ ἀποτέλεσμα τή σύγχυση καί ἐν συνεχεία τήν ἀδιαφορία.

3) Διαμορφώνουν τό ΜτΘ σέ ἁπλῆ γνώση καί τό ἀπογυμνώνουν ἀπό τήν μετάδοση τῆς πίστης σέ ἀξίες θρησκευτικῆς ζωῆς, ἐγκαταλείποντας ἔτσι τήν ὅποια προσπάθεια καλλιέργειας τῶν ἀξιῶν αὐτῶν στούς μαθητές. Παρά τό ὅτι ἡ καλλιέργεια ἀξιῶν εἶναι ἀπ᾽ τούς πιό σημαντικούς στόχους καί τῶν παλαιοτέρων καί τῶν σύγχρονων παιδαγωγῶν.

Γ.

Ἀπό ἄποψη οὐσίας τοῦ περιεχομένου τά νέα Π.Σ. :

1) Μεταβάλλουν τό χαρακτῆρα τοῦ ΜτΘ. ἀπό Ὀρθόδοξο Χριστιανικό θεολογικό (ὁμολογιακό τῆς πίστης μας) σέ θρησκειολογικό καί ἱστορικό-πολιτιστικό.

2) Τοποθετοῦν τήν ὀρθόδοξη χριστιανική διδασκαλία περί Θεοῦ καί ἀνθρώπου, δηλ. τήν ὀρθόδοξη πίστη καί παράδοση, στήν ἴδια βαθμίδα ἐκτιμήσεως καί ἀποδοχῆς μέ ὅλες τίς ἄλλες θρησκευτικές ἀντιλήψεις μέ ἀποτέλεσμα: α) νά ἀγνοεῖται ἡ θεία ἀποκάλυψη ὡς πηγή τῆς ὀρθόδοξης πίστεως καί νά καλλιεργεῖται (χωρίς ρητῶς νά καθορίζεται) ἡ ἰδέα τῆς ἀνθρώπινης προέλευσης κάθε θρησκευτικῆς πίστεως καί διδασκαλίας ὅλων τῶν θρησκειῶν, δηλ. καί τῆς ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς.

3) ῾Οδηγεῖται ἔτσι τό ΜτΘ σέ καθαρά καί ἀπολύτως μάθημα γνώσεως (ἱστορικῆς, θρησκειολογικῆς, πολιτιστικῆς κτλ), καί δέν ἀποσπᾶται ἀπ᾽ αὐτό μόνον ἡ διδασκαλία τῆς πίστεως(πού μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι εἶναι ἔργο τῆς Ἐκκλησίας) ἀλλά καλλιεργεῖται σαφῶς καί ἐντόνως, καί μάλιστα στά παιδιά πού στήν ἡλικία αὐτή διαμορφώνουν τήν προσωπικότητά τους, ἡ ἀδιαφορία γιά ὅποια θρησκευτική πίστη καί προσπάθεια γιά ἀγῶνες ἠθικῆς καί πνευματικῆς ζωῆς.

4) Παρουσιάζουν πράγματι σέ μεγαλύτερη ἔκταση στοιχεῖα τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παραδόσεως ἀπ᾽ ὅση τά τῶν ἄλλων θρησκειῶν. Τοῦτο εἶναι λογικά καί πρακτικά τό μόνο δυνατό. Ἡ ποσοτική αὐτή ὅμως παρουσία δέν καλύπτει κατά κανένα τρόπο τήν ἀξιολογική ἐξίσωσή τους, ἡ ὁποία εἶναι ἔκδηλη σ᾽ ὅλες τίς βαθμίδες (ἤ τάξεις τῶν Σχολείων). Σημειώνουμε μάλιστα ὅτι καταβάλλεται ἰδιαίτερη προσπάθεια γι᾽ αὐτή τήν ἐξίσωση.

5) Ἔχουν ἀφαιρεθεῖ ἀπό τούς σκοπούς καί στόχους καί ἀπό τά θέματα ὅλων τῶν θεματικῶν ἑνοτήτων κεφαλαιώδεις ὀρθόδοξες θρησκευτικές διδασκαλίες, μέ ἀποτέλεσμα τή διαγραφή ἀπό τή συνείδηση τῶν μαθητῶν ὄχι μόνο τῆς πίστης, ἀλλά καί τῆς γνώσης πολύ σημαντικῶν στοιχείων τῆς ὀρθόδοξης διδασκαλίας καί ζωῆς.

6) ‘Η μέθοδος τῆς διαθρησκειακῆς διδασκαλίας ὁρισμένων θεμάτων καταλήγει στή δημιουργία σύγχυσης γιά τό τί ἀκριβῶς διδάσκει καί πιστεύει ἡ κάθε θρησκεία, ὅπως γίνεται π.χ. μέ τήν ἔννοια τοῦ “ ἁγίου ἀνθρώπου”, ὅπου ἕνας καθαρά χριστιανικός θεολογικός ὅρος ἀποδίδεται ὄχι μόνο σέ μή χριστιανούς, ἀλλά καί σέ μυθικά πρόσωπα.

7) Μέ τά νέα αὐτά Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἀρνεῖται (καί πράγματι ἀρνεῖται) τό καθῆκον πού ἔχει νά διδάσκει στά νέα παιδιά τή θρησκευτική πίστη τῶν πατέρων τους. Καθῆκον πού ὁρίζεται καί διακηρύσσεται καί ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου (Σύμβαση τῆς Ρώμης τοῦ 1950) καί ἀπό ἀποφάσεις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καί ἀπό τό ‘Ελληνικό Νομικό Πλαίσιο (Σύνταγμα, Νόμοι, Νομολογία ΣτΕ).

Δ.

᾽Αντίθετα πρός τά παραπάνω, μέ τά νέα Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἐναρμονίζεται πρός τίς ὑποδείξεις τῆς ἐπιτιθέμενης ἀθεϊας.

Η ΠΕΘ μέ σημαντικό ἀριθμό ἐργασιῶν, πού ὑπάρχουν στό Διαδίκτυο, λεπτομερῶς ἀναλύει, δείχνει καί ὑπογραμμίζει πάρα πολλά εἰδικά σημεῖα τῶν νέων Π.Σ. μέ τά ὁποῖα, ὅπως ἀποδεικνύεται καθημερινά, θεωροῦμε ὅτι δέν συμφωνεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας.

Ε.

Γιά ὅλα τά παραπάνω εἴμαστε ἀντίθετοι πρός τά νεά Π.Σ. τά ἤδη “πιλοτικῶς” ἐφαρμοζόμενα.

Τό κύριο θέμα εἶναι ἡ μεταβολή τοῦ χαρακτῆρα τοῦ μαθήματος, ὄχι ἡ δομή τῶν θεματικῶν ἐνοτήτων τους, καί ἡ ὅποια διδακτική μέθοδος.

Σημαντική ὅμως εἶναι καί ἡ ἀντίθεσή μας πρός τή δομή τοῦ περιεχομένου τῶν κατά σχολική τάξη θρησκευτικῶν διδασκαλιῶν.

Γι᾽ αὐτό καί ζητοῦμε τήν ἀπ᾽ ἀρχῆς πλήρη καί οὐσιαστική ἀναμόρφωσή τους, στήν ὁποία θά πρέπει νά ληφθοῦν ὑπόψη ὅλα τά παραπάνω.

30.5.2012

Τό Δ.Σ. τῆς Π.Ε.Θ.”

Εἰς ἐπίρρωσιν τῶν ἐπιχειρημάτων τοῦ κεντρικοῦ ἀντιπροσωπευτικοῦ μας σωματείου, τό ὁποῖο μᾶς εκπροσωπεῖ καί τοῦ ὁποίου τυγχάνουμε παράρτημα, θα θέλαμε να συμπληρώσουμε τά ἐξῆς:

1. Διδάσκοντας στούς μαθητές γιά τό Χριστό καί τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τους κάνουμε κοινωνούς πολύ σημαντικῶν παιδευτικῶν ἀγαθῶν ὅπως ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ λειτουργική καί ἡ πατερική παράδοση τῆς Έκκλησίας, τό ὅλο ἦθος τῆς Ὀρθοδοξίας. Τά παιδευτικά αυτά ἀγαθά ἐπηρεάζουν τόν τρόπο σκέψης καί ζωῆς τῶν μαθητῶν ἀλλά καί τήν καθημερινότητα τους, ἀπό τήν άργία τῆς Κυριακῆς ἤ τῆς τοπικῆς θρησκευτικῆς ἑορτῆς, ὡς τίς διακοπές τῶν Χριστουγέννων καί τοῦ Πάσχα, ἀλλά και τούς νόμους τοῦ κράτους μας καί τίς συνήθειες τῆς κοινωνίας μας , ἄρα οἱ μαθητές ἔχουν πολλαπλό ὄφελος μαθαίνοντας τα ἀκόμη κι ἄν δεν πιστεύουν σέ αὐτά. Τό να διδάσκεται κάποιος τήν Ὀρθοδοξία ὄντας σέ ὀρθόδοξο περιβάλλον δέν εἶναι ἰδεολογικό ἤ συντεχνιακό αἴτημα, ἀλλά αἴτημα παιδείας.

2. Τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν αὐτή τή στιγμή εἶναι εὐχάριστο, ἀγαπητό ακόμη και στά ἀλλοθρησκα παιδιά., εὔκολο, παιδαγωγικό, ἐξ ὁρισμοῦ διαλλακτικό και ἀνεξίθρησκο. Ὁ καθένας ἀπό τούς έκπαιδευτικούς που τό διδάσκουν ἔχει να διηγηθεῖ πολλαπλές ἱστορίες παιδαγωγικοῦ ὀφέλους τοῦ μαθήματος καί καμιά ἀπολύτως ἱστορία προσηλυτισμοῦ ἠ παραβίασης τῆς προσωπικότητας τῶν μαθητῶν. Τό νέο πιλοτικό πρόγραμμα μεταβάλλει τό μάθημα σέ μιά στεῖρα καί κουραστική συμπαράθεση, πολλῶν ὀνομάτων, θρησκευτικῶν ὄρων, ἀπόψεων, δηλαδή σέ μια ἀκόμα Ἱστορία ἤ Φιλοσοφία καί μάλιστα δυσκολότερη.

3. Ἡ ἐνδεχόμενη μετατροπή τοῦ μαθήματος σέ θρησκειολογικό κοινωνιολογικό θα στερήσει ἀπό τούς Θεολόγους τή μοναδική ἐπαγγελματική τους διέξοδο, ἑφ' ὅσον θα μποροῦν πλέον νά τό διδάξουν καί Κοινωνιολόγοι /Κοινωνικοί Ανθρωπολόγοι ἤ ἀκόμη καί Φιλόλογοι. Δέν βλέπουμε καθόλου ἀνταγωνιστικά τούς συναδέλφους ἄλλων εἰδικοτήτων, ἀντιθέτως συμμεριζόμαστε πλήρως τίς ἐργασιακές τους ἀγωνίες, ὄμως κι ἐμεῖς δικαιούμαστε σεβασμό ὡς εἰδικοί ἐπιστήμονες τῆς θρησκευτικῆς ἀγωγῆς.

4. Ἡ καθημερινή μας ἐμπειρία τοῦ σχολείου μᾶς κάνει σίγουρους πώς γενικά ἡ κοινωνία δέν ἐπιθυμεῖ τόν ἀποχριστιανισμό της. Οἱ Ἕλληνες πολίτες δέν ἐπιζητοῦν τόν ἀπογαλακτισμό τους ἀπό τήν Ὀρθοδοξία ἀκόμα κι ἄν δέ θρησκεύουν, ἐπειδή τη θεωροῦν βασικό τμῆμα τῆς αὐτοσυνειδησίας καί τῆς ἀγωγῆς τους. Οἱ ξένοι μετανάστες, ἐπίσης, δέν ἀντιδροῦν στή θρησκευτική ἀγωγή πού λαμβάνουν, εἴτε ἐπειδή ἔχουν ἐνδιαφέρον γιά τή θρησκεία τοῦ τόπου πού τούς ὁδήγησε ἡ ἀνάγκη, εἴτε ἐπειδή θεωροῦν τή θρησκευτική γνώση ὠς μέσο ἐνσωμάτωσης, εἴτε γιά λόγους χρησιμοθηρικούς. Ἐξ ἄλλου μποροῦν νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τό μάθημα ἄν το ἐπιθυμοῦν. Οἱ ἀπαλλαγές στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι ἐλαχιστες σε σύγκριση μέ τό πλῆθος τῶν ἀλλοθρήσκων μαθητῶν. Σέ σχολεῖο τῆς περιοχῆς μας με ποσοστό μεταναστῶν 60%, εἴχαμε 2 ἀπαλλαγές μόνο καί αὐτές ἀπό Ἔλληνες μαθητές.

5. Τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν έκπροσωπεῖ τήν πνευματική παράδοση αὐτοῦ τοῦ τόπου, τήν ὁποῖα ὀφείλουμε νά διδάσκουμε χωρίς κόμπλεξ στούς μαθητές μας, ὅπως τούς διδάσκουμε τή γλώσσα, τήν ἱστορία καί τά ἐπιστημονικά μας δεδομένα κι ὅπως ἀκριβῶς κάνουν ὅλοι οἱ λαοί πού ἔχουν στοιχειώδη αὐτοσυνειδησία. Ἐπιπλέον , το περιεχόμενο τῆς παιδείας μας ἀφορᾶ πρώτιστα καί ἄμεσα τόν ἑλληνικό λαό πού για πολλοστή φορά δεν ἐρωτήθηκε. Τό θέμα δέν τέθηκε σαφῶς στίς πρόσφατες ἐκλογές, ἀντιθέτως παρατηρούμε πώς ἀκόμη καί κόμματα μέ προμετωπίδα τήν ἀθεΐα κατανοοῦν πώς ἔλαβαν σημαντικό ποσοστό τῶν ψήφων τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, ὄχι ἐπειδή εἶναι ἄθεα, ἀλλα παρόλο πού εἶναι ἄθεα, γι' αὐτό μέρα μέ τήν μέρα βάζουν νερό στο κρασί τους, σέ αὐτό τόν τομέα.

6. Γιά ὅλα τά παραπάνω ζητοῦμε τή συμπαράσταση καί τήν ὅποια δυνατή συνδρομή σας στό ἀγῶνα μας νά συνεχίσει τό σχολεῖο νά ἔχει χριστιανικό κι ὄχι ἀγνωστικιστικό προσανατολισμό, ὤστε νά ἐκπαιδεύει πρόσωπα, εἰκόνες Θεοῦ κι ὄχι ἄτομα ἤ στατιστικούς δεῖκτες. Ἀγωνιζόμαστε γιά πρώτη φορά ὄχι γιά θεμιτά συνδικαλιστικά μας αἰτήματα , ἀλλά γιά τήν ποιότητα τῆς Παιδείας μας. Ἀπευθυνόμαστε σέ Σᾶς, ἐπειδή μᾶς τό ζητήσατε, παρότι γνωρίζουμε πώς οἱ θεσμικές σας δυνατότητες παρέμβασης εἶναι περιορισμένες. Ὄμως ἄν σᾶς ζητηθεῖ ἡ γνώμη θά σᾶς παρακαλούσαμε νά λάβετε σοβαρά ὑπόψη καί τίς ἀπόψεις μας. Εἶναι ἀπόψεις "μάχιμων" ἐκπαιδευτικῶν πού προέρχονται ἀπό τή σχολική τάξη, εἶναι ἀπόψεις ἀνθρώπων πού μεταφέρουν τό λόγο τοῦ Θεοῦ σέ παιδιά πού δυστυχῶς δέν τον ἀκοῦνε πουθενά ἀλλοῦ. Δέ θέλουμε νά γίνουν οἱ μαθητές μας βορά στά πλοκάμια παραθρησκειῶν καί αἰρέσεων οἱ ὁποῖες ἐκμεταλλευόμενες τήν ἄγνοια ἀλλά καί την ἔντονη θρησκευτική ἀναζήτηση τῶν ἐφήβων, προσελκύουν συνεχῶς νέα μέλη.

Εἴμαστε πρόθυμοι γιά κάθε συνεργασία μαζί Σας.

Μέ σεβασμό

Γιά τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΘ ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                                            Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΙΣΚΗΡΕΑΣ                                                        ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΠΑΛΑ

Υ.Γ. Τό ἀνωτέρω κείμενο συντάχθηκε κατά τήν ἔκτακτη γενική συνέλευση τῶν μελῶν τοῦ παραρτήματος Μεσσηνίας τῆς ΠΕΘ πού πραγματοποιήθηκε τήν Κυριακή 1/7/2012 στή Ἱερά Μονή Προφήτου Ἰωήλ Καλαμάτας καί τό ἐνέκρινε ἡ πλειοψηφία τῶν παρόντων μελῶν.