Την αναθεώρηση του νέου Προγράμματος Σπουδών για τα Θρησκευτικά ζητά η "Χριστιανική Ελπίς"

Προτάσεις – Συμπεράσματα του ΙΑ΄ Εκπαιδευτικού Συνεδρίου της Ο.Χ.Α “Χριστιανική Ελπίς”

Θεσσαλονίκη 05/11/2012
                  Ἀρ. Πρωτ.: 80

Πρός
κ. Κωνσταντίνο Ἀρβανιτόπουλο Ὑπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμοῦ & Ἀθλητισμοῦ
Ἀνδρέα Παπανδρέου 37
151 80 ΑΘΗΝΑ 

ΙΑ΄ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Θέμα: «Τό ζητούμενο τῆς μόρφωσης στή σύγχρονη ἐκπαιδευτική πραγματικότητα» 

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 Οἱ πεντακόσιοι καί πλέον ἐκπαιδευτικοί πού παρακολουθήσαμε τίς ἐργασίες τοῦ ΙΑ΄ Ἐκπαιδευτικοῦ Συνεδρίου τῆς Ὀρθ. Ἀδελφότητας «Χριστιανική Ἐλπίς» στίς 6 Ὀκτωβρίου 2012 μέ θέμα «Τό ζητούμενο τῆς μόρφωσης στή σύγχρονη ἐκπαιδευτική πραγματικότητα» στό Φίλυρο Θεσσαλονίκης ἐκφράζουμε τήν ἔντονη ἀνησυχία μας γιά τήν παρατηρούμενη μορφωτική κρίση πού μαστίζει τό ἑλληνικό σχολεῖο καί κατ’ ἐπέκταση τήν ἑλληνική κοινωνία. 

 Γιά τό λόγο αὐτό παρακαλοῦμε τούς ἁρμόδιους φορεῖς: 

1. Νά περιβάλουν τό σχολεῖο μέ τήν ἀνάλογη ἀξία καί τό ἀπαιτούμενο ἐνδιαφέρον. Οἱ συγχωνεύσεις καί οἱ καταργήσεις σχολείων μᾶς ὁδηγοῦν σέ νέο μεσαίωνα. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός περιῆλθε τήν ὕπαιθρο χώρα κι ἔστησε σχολεῖα ἀκόμη καί στά πιό ἀπόμακρα κι ὀρεινά χωριά. Κι ἐμεῖς σήμερα τά κλείνουμε καί καταδικάζουμε ἔτσι τήν ὕπαιθρο σέ πλήρη ἐγκατάλειψη; 

2. Νά ἐκτιμηθεῖ ὁ ρόλος καί ἡ ἀποστολή τοῦ δασκάλου ἀπό τήν πολιτεία τόσο ἠθικά ὅσο καί οἰκονομικά. Δέν εἶναι δυνατό ὁ πρωτοεισερχόμενος στήν ἐκπαίδευση νά ἐξασφαλίσει τά πρός τό ζῆν καί νά συντηρήσει τήν οἰκογένειά του μέ μισθό πείνας. Χρειάζεται σεβασμός καί ἀνάλογη ἀμοιβή γιά τόν κόπο του καί τήν προσφορά του. 

3. Τό Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν μετά τίς τρεῖς ἐγκυκλίους (91909/Γ2/1072008, 104071/Γ2/04082008, 109744/Γ1/26082008) βρίσκεται σέ ἐκκρεμότητα. Σήμερα μάλιστα πού γίνεται ὑποχρεωτικό στή Ρωσία καί σέ ἄλλες ἀνατολικές χῶρες ὀφείλει τό Ὑπουργεῖο Παιδείας νά κατοχυρώσει τόν ὑποχρεωτικό καί ὀρθόδοξο χαρακτήρα τοῦ μαθήματος, καθώς καί τήν ἰσοτιμία του μέ τά ἄλλα μαθήματα τόσο στήν Πρωτοβάθμια ὅσο καί στή Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευση. Ἐπίσης ὀφείλει νά διευκρινίσει ποιοί μποροῦν νά ἀπαλλάσσονται (μόνον ἀλλόδοξοι καί ἀλλόθρησκοι;) καί μέχρι πότε (στήν ἀρχή τοῦ σχολικοῦ ἔτους;). 

4. Τά νέα Προγράμματα Σπουδῶν γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τά ὁποῖα ἐφαρμόζονται πιλοτικά, δημιουργοῦν πολλά προβλήματα καί μεγάλη σύγχυση σέ διδάσκοντες καί διδασκομένους καί γι’ αὐτό ἐπιβάλλεται νά ἀναθεωρηθοῦν, ἀφοῦ ληφθοῦν ὑπ’ ὄψη οἱ πολύ σοβαρές κριτικές τῶν συναδέλφων. 

5. Τά σχολικά βιβλία πού κυκλοφορήθηκαν τό 2006 καί πάσχουν σέ βασικά ἀξιακά ζητήματα, ἐξακολουθοῦν νά ἀποστέλλονται καί νά διδάσκονται χωρίς καμία ἀξιολόγηση, διόρθωση, συμπλήρωση. Ἐπιβάλλεται νά ἐμπλουτισθοῦν μέ κείμενα πού ἐκφράζουν τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοση καί νά ἀπαλειφθοῦν ὅσα τήν προσβάλουν. 

6. Νά εἰσαχθεῖ ἡ διδασκαλία τοῦ Ἐθνικοῦ Ὕμνου στή Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευση. 

7. Ἀποτελεῖ αἴτημα τῶν καιρῶν ὁ ἐπαναπροσδιορισμός καί ἡ ἀναθεώρηση τοῦ περιεχομένου τῶν ἀνθρωπιστικῶν μαθημάτων, τῶν ὁποίων ἡ ἀξία ἀμφισβητήθηκε καί ὑποβαθμίστηκε. Οἱ πειραματισμοί σχετικά μέ τά φιλολογικά μαθήματα καταδικάζουν τά παιδιά στήν ἡμιμάθεια. 

8. Ζητοῦμε μέ ἐγκύκλιο τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας νά ἐπιτρέπεται στόν ἱερέα νά ἐπισκέπτεται τό σχολεῖο καί νά βοηθεῖ ὅσους μαθητές θέλουν νά ἐπικοινωνήσουν μαζί του. 

Γιά τήν ὀργανωτική ἐπιτροπή

Μέ τιμή

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΟΥΓΚΑΚΗ

Συν/να: Συμπεράσματα 

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: 

·          Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο

·         Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

·         Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια

·         Πρωθυπουργό τῆς Ἑλλάδος κ. Ἀντώνιο Σαμαρᾶ

·         Ὑπουργό Μακεδονίας Θράκης κ. Θεόδωρο Καράογλου

·         Ὑφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμοῦ & Ἀθλητισμοῦ κ. Ἰωάννη Ἰωαννίδη

·         Ἀναπληρωτή Περιφεριάρχη Κεντρικῆς Μακεδονίας, κ. Διονύσιο Ψωμιάδη

·         Δήμαρχο Πυλαίας Χορτιάτη κ. Ἰγνάτιο Καϊτεζίδη

·         Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων

·         Μέσα Μαζικῆς Ἐνημερώσεως, Ἐφημερίδες, Περιοδικά

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1. Ἡ προσέγγιση τῶν ἐννοιῶν τῆς παιδείας καί τῆς μόρφωσης ποικίλλει ἀνάλογα μέ τήν κοινωνική ὁμάδα ἡ ὁποία ἐκδηλώνει τό ἐνδιαφέρον της γι’ αὐτές. Μέ βάση τήν ἀντίληψη τῆς Πολιτείας πού βασίστηκε στά ἰδεώδη τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνισμοῦ καί τοῦ δυτικοῦ διαφωτισμοῦ, σημαίνουν τήν ἀπόκτηση φυσικῶν γνώσεων στά πλαίσια μιᾶς χρησιμοθηρικῆς ἐκπαίδευσης μέ ἐλαφρά ἐπίχρωση ἰδεαλισμοῦ. Μέ βάση τίς ἀντιλήψεις τῆς Ἐκκλησίας σημαίνουν τή βιωματική μεταμόρφωση καί ὁλοκλήρωση τοῦ ἀνθρώπου μέ πρότυπο τό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ.    

 Σέ κάθε περίπτωση, παιδεία εἶναι ὅ,τι ἀπομένει, ὅταν ἐπέλθει πλήρης λήθη τῶν φυσικῶν γνώσεων πού ἀποκτήσαμε στίς σχολικές αἴθουσες. Εἶναι τό ἦθος καί τό φρόνημα, δηλαδή ὁ πνευματικός πολιτισμός, πού ἔχει σχέση μέ τό βίωμα καί τό ἀξιακό σύστημα πού υἱοθετεῖ ὁ ἄνθρωπος στήν καθημερινή του ζωή. 

 Ἡ ἀγωγή ταυτίζεται μέ τήν παιδεία ὡς πρός τό στόχο της, καθώς ἐπιδιώκει τήν ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας τοῦ μαθητῆ. Διαφοροποιεῖται ὅμως ὡς πρός τά μέσα ἐπίτευξής του. Βάση τῆς ἀγωγῆς εἶναι ἡ καλλιέργεια τῶν φυσικῶν ἀρετῶν καί πάνω σ’ αὐτές οἰκοδομοῦνται στή συνέχεια οἱ ἀρετές τῆς πίστεως. Σήμερα στό ἐκπαιδευτικό σύστημα τῆς Πολιτείας οἱ φυσικές ἀρετές ὑποβαθμίζονται, ἐνῶ προβάλλονται πρότυπα ἀνάγωγα. 

 Μάθηση εἶναι ἡ διαδικασία πρόσκτησης γνώσεων, πού προκύπτουν ἀπό τήν ἀνάπτυξη τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν, οἱ ὁποῖες ὡστόσο δέν εἶναι ἱκανές νά καλύψουν ὅλο τό φάσμα τῆς γνώσης στό ὁποῖο περιλαμβάνονται πολλά θεμελιώδη θέματα πού ἀφοροῦν στήν ἴδια τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ζωῆς. 

Τά σύγχρονα ἀδιέξοδα ὁδηγοῦν πολλούς στό σύνθημα «ἐπάνοδος σέ μιά ἀνθρωπιστική παιδεία». Ἀλλά παιδεία πού δέν βασίζεται στή χριστοκεντρική ἀγωγή καί ἐπιχειρεῖ τή θεμελίωσή της στόν δυτικό «διαφωτισμό» εἶναι καταδικασμένη σέ ἀποτυχία. 

2. Οἱ παράγοντες πού συντελοῦν στή μόρφωση τοῦ παιδιοῦ εἶναι: 

 Α) Ἡ οἰκογένεια· ὅ,τι παραλείπει νά κεντρίσει, νά ἐγείρει καί νά καλλιεργήσει αὐτή, δύσκολα θά βρεῖ τήν προώθησή του στή μετέπειτα ἀνάπτυξη τοῦ ἀνθρώπου. Τό μεγαλύτερο ποσοστό τῶν παιδιῶν μέ ἀποκλίνουσα συμπεριφορά προέρχεται ἀπό ναυαγισμένους γάμους. 

Β) Τό σχολεῖο πρέπει νά στοχεύει στήν ἠθική καί πνευματική καλλιέργεια, δηλαδή στή μόρφωση καί διαμόρφωση ἤθους, ἀλλά καί στήν ἐπαγγελματική κατάρτιση τοῦ μαθητῆ. Σήμερα τό σχολεῖο προσφέρει γνώσεις ἐπιφανειακές ὠφελιμιστικῆς κατεύθυνσης. Εἶναι ἀναγκαία ἡ σύζευξη γενικῆς παιδείας καί ἐξειδίκευσης. 

Γ) Ἡ φιλία παίζει καθοριστικό ρόλο στή ζωή τοῦ ἐφήβου. Μιά φιλία μπορεῖ νά τήν ἀνυψώσει πρός τό ἀγαθό, ἀλλά μπορεῖ καί νά τήν καταρρακώσει. 

 Δ) Τό βιβλίο παραμένει τό ἀπαραίτητο στήριγμα καί τό πρῶτο ὄργανο τοῦ πολιτισμοῦ. Τά τεχνολογικά μέσα στομώνουν τό νοῦ, ἐνῶ τό βιβλίο τόν ἀκονίζει. Ἕνα καλό βιβλίο μορφώνει, ἀλλά ἕνα κακό παραμορφώνει. 

 Ε) Τό πρόβλημα τῆς ἐπίδρασης τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημέρωσης στήν ψυχοπνευματική ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν εἶναι τεράστιο. Προκαλοῦν στόν τόπο μας ἀνυπολόγιστη πολιτισμική, παιδευτική, κοινωνική, ἠθική καί ἐθνική ζημία. 

 Στ) Ἡ σωστή χρήση τοῦ διαδικτύου τό καθιστᾶ χρήσιμο ἐργαλεῖο καί ἡ προσφορά του εἶναι σημαντική. Ὑπάρχουν ὅμως καί οἱ ἐπιτήδειοι, πού τό χρησιμοποιοῦν γιά σκοπούς σκοτεινούς καί παγιδεύουν ἀνυποψίαστες παιδικές ψυχές. Οἱ γονεῖς ὀφείλουν νά διατηροῦν διακριτικά τόν ἔλεγχο τῶν παιδιῶν τους, ὅταν αὐτά "σερφάρουν" στό διαδίκτυο. 

3. Μέ βάση τά εὐρωπαϊκά ἐκπαιδευτικά πρότυπα στό σύγχρονο σχολεῖο ἡ μόρφωση περιορίζεται σέ παροχή γνώσεων καί σέ ἀνάπτυξη δεξιοτήτων χρηστικοῦ χαρακτήρα. Παράλληλα τό σχολεῖο «ὑποχρεώνεται» νά λειτουργήσει σύμφωνα πρός τά κυρίαρχα πρότυπα πού ἐπιβάλλονται κυρίως διά τῆς τηλεοράσεως, μαθαίνοντας στούς μαθητές πῶς νά καταναλώνουν. Ὁ δάσκαλος περιορίζεται στό ρόλο τοῦ διαχειριστῆ πληροφοριῶν, πού ἁπλῶς διευκολύνει τούς μαθητές νά τίς προσεγγίσουν. 

 Τά Προγράμματα Σπουδῶν τοῦ ἑλληνικοῦ σχολείου πάσχουν ἀπό τήν ἔλλειψη ἀναφορῶν σέ θεμελιώδη ζητήματα, ὅπως ἡ ἀναδρομή στήν ἱστορικοσυγκριτική συλλογική μνήμη, τό ἔθνος, ὁ Θεός, ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοση. Ἡ γνώση τῆς πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς μας καί ἡ δημιουργική ἀξιοποίησή της ἀποτελοῦν ἀπαραίτητο ὅρο καί ὄχημα ἔνταξης στήν ἱστορία τῆς οἰκουμενικότητας τοῦ ἀνθρώπινου πνεύματος. 

 Τό σημερινό σχολεῖο, μέ τόν τρόπο πού λειτουργεῖ, παρέχει στούς μαθητές ἕναν ὄγκο ἀπό σκόρπιες πληροφορίες. Στήν καλύτερη περίπτωση προσφέρει σπαράγματα, θραύσματα γνώσεων. Τά σχολικά βιβλία δέν διδάσκουν θεμελιώδεις ἀρχές καί ἀξίες· ἀντίθετα τό ἐφήμερο, ὁ ἡδονισμός, ὁ κατακερματισμός κατακλύζει τίς σελίδες τους. Ἱστορικά ὁρόσημα καί πρόσωπαπρότυπα συμπεριφορᾶς, ὑποβαθμίζονται, ἀμφισβητοῦνται, ἀκυρώνονται, ἀπαξιώνονται ἤ παραλείπονται. 

 Οἱ ἐπιπτώσεις τῶν νέων προγραμμάτων πλήττουν σοβαρά καί τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ὅπου οἱ ἐπεμβάσεις ἀλλοιώνουν τόν ὀρθόδοξο χαρακτήρα τοῦ μαθήματος. «Ὁ Ἰησοῦς Χριστός θεωρεῖται καί προβάλλεται στούς μαθητές ὄχι ὡς Θεάνθρωπος, Σωτήρας καί Λυτρωτής, ἀλλά ὡς ἕνας ἁπλός δάσκαλος, δίπλα στόν Μωάμεθ, τόν Βούδα καί τόν Κομφούκιο. Μέσα ἀπό αὐτά φαίνεται νά προωθεῖται ἕνα «ἕτερον εὐαγγέλιον», εὐαγγέλιο πλάνης. Ἡ μόρφωση, τελικῶς, ἐξοβελίζεται συστηματικά ἀπό τό δημόσιο Σχολεῖο. 

 Εἶναι δυνατόν τό ἑλληνικό κράτος νά εὐνοεῖ τόσο σκανδαλωδῶς τούς Μουσουλμανόπαιδες γιά τήν εἰσαγωγή στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ, ἐνῶ κατάργησε τίς μετεγγραφές τῶν παιδιῶν τῶν πολυτέκνων καί τῶν ὑπερπολυτέκνων οἰκογενειῶν; Μέ τό μέτρο αὐτό ἕνας πολύτεκνος ἔστω κι ἄν εὐνοεῖται ἀπό τίς εἰδικές κατηγορίες εἶναι ἀναγκασμένος νά συντηρεῖ 45 ἤ καί περισσότερα νοικοκυριά, γιά νά σπουδάσει τά παιδιά του, ἐνῶ οἱ Μουσουλμάνοι εἰσάγονται ὅπου θέλουν μέ σχεδόν λευκή κόλλα. Οἱ Χριστιανοί στίς μουσουλμανικές χῶρες ἀπολαμβάνουν τέτοια προνόμια; Ἀπαιτοῦμε θεραπεία τοῦ νόμου καί ἀποκατάσταση τῆς ἄνισης μεταχείρισης. 

 Ἐπιθυμοῦμε ἡ ὀργανωτική Ἐπιτροπή προσωπική συνάντηση μέ τόν Ὑπουργό Παιδείας, προκειμένου νά τόν ἐνημερώσουμε γιά τή συντελούμενη ἐπιχείρηση κατεδάφισης τῶν ἀξιῶν καί τῶν ἰδανικῶν στίς ψυχές τῶν παιδιῶν μας. Δέν ζητοῦμε θέσεις οὔτε χρήματα.