Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Πανορθόδοξης Επιτροπής ακαρπία

Πανορθόδοξης Επιτροπής ακαρπία

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Απογοητευτικά για την οικουμενική Ορθοδοξία ήσαν τα αποτελέσματα της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Αντιπροσώπων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Πλήρης ακαρπία στα καυτά ζητήματα που οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν. Η Επιτροπή συνήλθε στο Κέντρο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως της Γενεύης, από τις 15 έως τις 21 Φεβρουαρίου 2015. Κατά τις εργασίες της επαληθεύθηκαν όλοι οι φόβοι που είχαν εκφραστεί από τότε που στη Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων – στην Κωνσταντινούπολη από τις 6 έως τις 9 Μαρτίου 2014 - αποφασίστηκε η διεξαγωγή Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών την Πεντηκοστή του 2016.

          Η ομοφωνία που απαιτείται στις αποφάσεις της Επιτροπής Προετοιμασίας της Πανορθοδόξου Συνόδου, η διαπίστωση ότι αυτή δεν υπάρχει στα σημαντικά εκκλησιαστικά ζητήματα και η επίμονη επιδίωξη του Φαναρίου αυτή να συγκληθεί παντί τρόπω, έστω και με τα δευτερεύοντα  θέματα στα οποία υπάρχει ομοφωνία, έχει δημιουργήσει προβληματισμό και απογοήτευση σε όσους συμμετέχουν σ’ αυτήν.

Στην Πανορθόδοξη είναι βέβαιο ότι από τα δέκα θέματα, τα οποία είχαν επιλεγεί στην Α΄ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη του Νοεμβρίου 1976 στη Γενεύη να συζητηθούν κατά την Πανορθόδοξη Σύνοδο, είναι βέβαιο ότι δεν θα συζητηθούν καθόλου τα τέσσερα καυτά ζητήματα:

- Του Αυτοκεφάλου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού.

- Της Ορθοδόξου Διασποράς και του τρόπου διαποίμανσης της.

-  Του αυτονόμου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού.

- Των Διπτύχων.

          Από τα υπόλοιπα έξι που θα συζητηθούν δεν θα θιγούν τα έως τώρα ισχύοντα στα ακόλουθα τρία θέματα:

-         Του κοινού ημερολογίου.

-         Των κωλυμάτων γάμου.

-         Της νηστείας.

Τα υπόλοιπα τρία είναι περισσότερο θεωρητικής εκκλησιολογικής βάσης και θα υπάρξουν γενικόλογες συγκλίσεις. Είναι λυπηρό ότι στην πραγματικότητα και μετά τη Σύνοδο η κάθε Εκκλησία θα ακολουθεί τη δική της ερμηνεία επί των θεμάτων αυτών, που είναι:

-         Οι σχέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών με τον υπόλοιπο κόσμο.

-         Η Ορθοδοξία και η οικουμενική κίνηση.

-         Η συμβολή των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών στην επικράτηση των χριστιανικών ιδεωδών της ειρήνης, της ελευθερίας, της αδελφοσύνης και της αγάπης μεταξύ των λαών και άρση των φυλετικών διακρίσεων.  

Στις έξι ημέρες εργασιών της η Προπαρασκευαστική Επιτροπή ασχολήθηκε μόνο με το τελευταίο θέμα στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου, που είναι η συμβολή των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην ειρήνη, δικαιοσύνη κ.λ.π. Παρά το θεωρητικό του θέματος υπήρξαν ενστάσεις. Το Πατριαρχείο της Αντιοχείας πρόβαλε βέτο και ζήτησε η απόφαση της Συνόδου να μην αναφέρεται μόνο στους διωγμούς και στα βάσανα των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή, αλλά κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως θρησκείας. Το Πατριαρχείο της Αντιοχείας, ως γνωστόν, βρίσκεται εν μέσω εκατομμυρίων μουσουλμάνων, πολλοί από τους οποίους υποφέρουν επίσης από τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους». Επίσης το Πατριαρχείο Αντιοχείας ζήτησε για  να υπογράψει να αποσύρει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τον Επίσκοπό του από το Κατάρ, χώρα, την οποία θεωρεί κανονικό του έδαφος. Τελικά επείσθη να υπογράψει, έστω με επιφύλαξη.    

Η Ειδική Επιτροπή Αντιπροσώπων των 14 Αυτοκεφάλων  Ορθοδόξων Εκκλησιών (Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας, Κύπρου, Ελλάδος, Πολωνίας, Αλβανίας και Τσεχίας – Σλοβακίας) θα συνεδριάσει και πάλι από τις 29 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου 2015 για να συζητήσει επί των θεμάτων του «κοινού ημερολογίου», των «κωλυμάτων γάμου» και της νηστείας. Τα υπόλοιπα θέματα προφανώς δεν πρόκειται να συζητηθούν, αφού οι εργασίες της εν λόγω Επιτροπής πρέπει να ολοκληρωθούν έως το Πάσχα του 2015, δηλαδή έως τις 12 Απριλίου.… Εντός του 2015 προβλέπεται να συγκληθεί η Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη, η οποία αναμένεται να  εγκρίνει τα αναθεωρηθέντα κείμενα. 

Η, κατά το Φανάρι, σκοπιμότητα της συγκλήσεως της Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι πρώτον να φανεί προς τα έξω ότι αυτή συγκαλείται μετά από αιώνες και επί σημερινού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως και δεύτερον να δειχθεί η ενότητα της Ορθοδοξίας. Ως προς τη σύγκληση η Σύνοδος που συγκαλείται δεν είναι Οικουμενική, ούτε καν Πανορθόδοξη, με την έννοια ότι δεν συμμετέχουν όλοι οι ανά την Οικουμένη κανονικοί Ορθόδοξοι Αρχιερείς, ότι  δεν θα συζητηθούν τα μείζονα εκκλησιαστικά, εκκλησιολογικά και ποιμαντικά θέματα που έχουν προκύψει και απασχολούν το πλήρωμα της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, και ότι οι  αποφάσεις δεν λαμβάνονται κατά πλειονοψηφία. Ως προς την ενότητα, αυτή αποδεικνύεται από το Κοινό Ποτήριο της Θείας Ευχαριστίας και τα Δίπτυχα και όχι από τη συμμετοχή σε μια Σύναξη. Η Εκκλησία δεν είναι σωματείο για να δείχνει την ενότητά της με τη συμμετοχή στην «Πανορθόδοξη Σύνοδο» των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και κάποιων από αυτές Αρχιερέων.

Τα θέματα που θα συζητηθούν και στα οποία θα ληφθούν αποφάσεις είναι μόνο για τους κληρικούς. Κανένα για τους απλούς Χριστιανούς… Σοβαρά σύγχρονα προβλήματα που τους απασχολούν και δεν έχουν τεθεί στην Πανορθόδοξη Σύνοδο είναι λ.χ. της βιοηθικής, της γενετικής τεχνολογίας, της ποιμαντικής της νεολαίας, της ιεραποστολής, της σύγχρονης απολογητικής, των μεικτών γάμων, της καύσης των νεκρών, της ευθανασίας. Δεν είναι επίσης θεολογικά ορθό να τίθεται θέμα «οικουμενικής κίνησης» και να μην έχει τεθεί προηγουμένως το ποια είναι η έναντι των Ρωμαιοκαθολικών και των Προτεσταντών κανονική θέση των Ορθοδόξων.