Ιωάννης Τάτσης, Αι εικόνες εις τας σχολικάς τάξεις

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε και στην ιστοσελίδα alfavita.gr
πηγή:Ορθόδοξος Τύπος, 8/1/2010

ΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΣΧΟΛΙΚΑΣ ΤΑΞΕΙΣ

του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου
Μετά την απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου για αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου από τις σχολικές αίθουσες της Ιταλίας άνοιξε και στην Ελλάδα ο διάλογος για τις εικόνες στις σχολικές τάξεις. Πολλοί πολέμιοι του μαθήματος των Θρησκευτικών, καθηγητές πανεπιστημίου, δικηγόροι και δημοσιογράφοι έσπευσαν να ζητήσουν την εκδίωξη των εικόνων από τις τάξεις. Γνωστοί για τα φρονήματά τους δεν εξέπληξαν κανέναν.
Την ίδια στιγμή όμως παρουσιάστηκαν μερικοί θεολόγοι, κάποιοι από αυτούς κατέχοντες υψηλές θέσεις, που αν και υποστήριξαν την παραμονή των εικόνων στις σχολικές αίθουσες, διατύπωσαν όμως απόψεις πρωτάκουστες.......
Έτσι υποστηρίχτηκε πως οι εικόνες στις τάξεις δεν είναι παρά απλό εποπτικό μέσο διδασκαλίας, όπως οι χάρτες ή οι προσωπογραφίες των ηρώων του ’21, ότι σε μία τάξη με ετερόδοξους ή αλλόθρησκους μαθητές μπορούν να αναρτηθούν και σύμβολα άλλης θρησκείας προκειμένου να εκφράζουν όλους τους μαθητές και ότι οι εικόνες έχουν απλώς διακοσμητικό ρόλο και οπωσδήποτε δεν αποτελούν λατρευτικά αντικείμενα.
Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν κάποια αυτονόητα πράγματα:
1.Κάθε εικόνα όπου κι αν βρίσκεται έχει διδακτικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα. Βιβλία των αγραμμάτων ονομάζει τις εικόνες ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός[1].
2.Ωστόσο είναι τουλάχιστον ατυχές να ταυτίζουμε τις εικόνες με τα υπόλοιπα εποπτικά μέσα διδασκαλίας και να αρνούμαστε τον λατρευτικό τους ρόλο. Όσοι υποστηρίζουν τέτοιες απόψεις ας μας απαντήσουν: Γιατί οι εικόνες τοποθετούνται σε περίοπτη θέση στην τάξη, συνήθως πάνω από τον πίνακα και πάντοτε σε θέση ορατή από όλους τους μαθητές; Δεν έχουν οι εικόνες στις τάξεις λατρευτική χρήση όταν οι μαθητές στρέφονται προς αυτές εκτελώντας την πρωινή προσευχή εντός της αίθουσας σε περίπτωση κακοκαιρίας;
3.Η πρόσθεση θρησκευτικών συμβόλων άλλων θρησκειών εντός των σχολικών τάξεων σε περίπτωση ύπαρξης κάποιων μαθητών άλλου θρησκεύματος αποτελεί επικίνδυνη πρόταση. Αν γίνει κάτι τέτοιο, τότε η τάξη θα μετατραπεί σε συγκρητιστική έκθεση θρησκευτικών συμβόλων. Δεν αντιλαμβάνονται οι θεολόγοι που προτείνουν την προσθήκη ποικίλων θρησκευτικών συμβόλων στις τάξεις τον κίνδυνο της σύγχυσης που προκαλεί στους μαθητές μία τέτοια συγκρητιστική τακτική;
4. Η εικόνα του Κυρίου είτε στο ναό, είτε στο σπίτι, είτε στην τάξη πάνω από όλα δηλώνει με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο το γεγονός της ενανθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού. Κάθε εικόνα του Κυρίου αποτελεί από μόνη της μαρτυρία της πίστης ότι ο Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός είναι ο μόνος αληθινός Θεός. Κάθε αλλότριο θρησκευτικό σύμβολο δίπλα στην εικόνα του Χριστού δεν είναι παρά «είδωλο των εθνών».Αν όμως η ανάρτηση της εικόνας του Χριστού αποτελεί δήλωση της πίστης μας ότι Εκείνος είναι ο μόνος αληθινός Θεός, τότε η ανάρτηση συμβόλων άλλων θρησκειών τι μπορεί να σηματοδοτήσει;
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός καταδικάζει τόσο την άρνηση των εικονομάχων να προσκυνούν τις χριστιανικές εικόνες όσο και την προσκύνηση των ειδώλων από τους εθνικούς[2]. Σύμφωνα επομένως με την ορθόδοξη θεολογία είναι απαράδεκτη όχι μόνο η εικονομαχική πράξη απομάκρυνσης των εικόνων από τις σχολικές αίθουσες αλλά και η ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων διαφόρων θρησκειών σε αυτές.
____________________________________
1. «ὅπερ τοῖς γράμματα μεμυημένοις ἡ βίβλος, τοῦτο τοῖς ἀγραμμάτοις ἡ εἰκών» (Αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας, Λογ. Α΄ , 17,5, σελ. 48, εκδ. ΕΠΕ, τομ. 3, Θες/νίκη 1990)
2. «Ὁμοίως γάρ ἐστι χαλεπόν καί τό τοῖς τιμίοις τήν ὀφειλομένην μή προσάγειν τιμήν καί τοῖς ἀτίμοις τήν μή προσήκουσαν προσάπτειν δόξαν» (Αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, Προς τους καταγελόντας τας εικόνας, Λογ. Β΄ , 2,14-15, σελ. 110, εκδ. ΕΠΕ, τομ. 3, Θες/νίκη 1990) Ερμηνεία: Πράγματι είναι εξίσου φοβερό πράγμα και το να μην αποδίδει κάποιος την οφειλόμενη τιμή στους αξίους τιμής (δηλ. στις άγιες εικόνες) και το να απονέμει στους ανάξιους τιμής δόξα που δεν τους ταιριάζει (δηλ. να προσκυνά τα είδωλα).