Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Η Ορθοδοξία το 2018 (Μέρος 11)

Η Ορθοδοξία το 2018

Μέρος 11^ο

Εκκλησία της Ελλάδος

   Η Εκκλησία της Ελλάδος είναι μία ακόμη μαρτυρική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Κληρικοί Της και πιστά μέλη της ήσαν οι πρωτοπόροι στην Επανάσταση του 1821. Πάντα μένει στη μνήμη μου ο λόγος Τούρκου καθηγητού Πανεπιστημίου σε διεθνές συνέδριο, στη Λευκωσία. Με πικρία, που δεν την έκρυψε, σημείωσε πως οι Έλληνες είναι τυχεροί που έχουν  κλήρο προοδευτικό και μπροστάρη στους αγώνες τους, σε αντίθεση, όπως είπε, με τους οπισθοδρομικούς θρησκευτικούς ηγέτες της Τουρκίας και γενικά του Ισλάμ.

 Η Εκκλησία της Ελλάδος το 2018 διέρχεται μια από τις δυσχερέστερες περιόδους της 168^ης ιστορίας Της τόσο με την ελληνική κυβέρνηση, όσο και με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οι σχέσεις Της με την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ – Παπακώστα διέρχονται μια κρίσιμη φάση. Το σημείο της ομιλίας του Αλ. Τσίπρα στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ότι από τον Οκτώβριο και στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συντάγματος θα προχωρήσει «στον εξορθολογισμό των σχέσεων και τους διακριτούς ρόλους Εκκλησίας και Κράτους» προκάλεσαν ανησυχία στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Αυτό γιατί σε σχέση με αυτά που παλαιότερα είχε συζητήσει με τον κ. Τσίπρα διαπίστωσε μια στροφή του στη Θεσσαλονίκη.

          Όταν επήλθε η κρίση στις σχέσεις του κ. Ιερωνύμου με τον  κ. Νίκο Φίλη, που είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση του δεύτερου από το Υπουργείο Παιδείας, τότε τα ΜΜΕ έγραψαν ότι ο Αρχιεπίσκοπος έχει προσωπική σχέση με τον Πρωθυπουργό και κατά κάποιο τρόπο τον επηρεάζει. Προφανώς όχι πνευματικά, αφού τότε αυτή η σχέση έρχεται σε αντίθεση με το «πιστεύω» του Αλ. Τσίπρα, την προσωπική του ζωή και τα όσα προωθεί στην ελληνική κοινωνία. Επίσης φαίνεται ότι ο κ. Ιερώνυμος δεν τον επηρεάζει και στα θέματα του Υπουργείου Παιδείας, που αφορούν το πλήρωμα της Εκκλησίας. Ο μετά τον Νικ. Φίλη Υπουργός Κώστας Γαβρόγλου συνεχίζει και επαυξάνει τα σχέδια του προκατόχου του στο μάθημα των Θρησκευτικών και στα άλλα μαθήματα της κλασσικής Παιδείας και της Ιστορίας. Μετά τη ΔΕΘ φαίνεται ότι δεν επηρεάζει τον Αλ. Τσίπρα ούτε στο θέμα της σχέσης Εκκλησίας – Πολιτείας, όπου είναι άγνωστες ακόμα οι βουλές του πρωθυπουργού....

Ο κ. Ιερώνυμος και η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος πιθανόν να κληθεί να λάβει θέση και να δώσει τον πνευματικό αγώνα της σε τυχόν πρόταση να αλλάξει το Άρθρο 3 του Συντάγματος, να αλλάξει η νομική υπόσταση της Εκκλησίας ( από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ), να παύσει η ιστορικά και ηθικά κατοχυρωμένη συναλληλία και οι «διακριτοί ρόλοι» να σημαίνουν πλήρη περιθωριοποίηση της Εκκλησίας από την κοινωνία. Δεν αποκλείεται να τεθεί και θέμα μισθοδοσίας του κλήρου, που είχε δοθεί σε ανταπόδοση της υποχρεωτικής παραχώρησης του μεγαλύτερου μέρους της εκκλησιαστικής περιουσίας στο Κράτος.

Σε ορισμένα διοικητικά ζητήματα, όπως η απογραφή του προσωπικού της Εκκλησίας και η αλλαγή του νομικού καθεστώτος που διέπει τα Ιερά Ησυχαστήρια, η κυβέρνηση ικανοποίησε αιτήματα του κ. Ιερωνύμου, όπως ο Αλ. Τσίπρας του έκαμε το χατήρι να διορίσει τον κ. Δήμτσα Διοικητή του Αγίου Όρους, παραβλέποντας την αξιοκρατία και το εθιμικό καθεστώς, της συνεννόησης και της συναίνεσης του Φαναρίου. Όμως αυτά είναι ψιχία μπρος στα όσα έχουν διαπραχθεί σε βάρος του ποιμνίου της Ελλαδικής Εκκλησίας.  Ως προς την ελάχιστη εκκλησιαστική περιουσία που έχει απομείνει και παρά τις προσπάθειες του κ. Ιερωνύμου, από της αναρρήσεώς του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, να συνεργασθεί με τις μετά το 2008 κυβερνήσεις για την κατοχύρωση και αξιοποίησή της, ελάχιστα η Εκκλησία έχει επιτύχει. Επιτροπές συγκροτούνται, αποτελέσματα όμως δεν υπάρχουν, ενώ κράτος, τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιώτες καταπατούν και ιδιοποιούνται τα εκκλησιαστικά ακίνητα...  

          Το σοβαρότερο ποιμαντικό ζήτημα, που αντιμετωπίζει η Εκκλησία είναι η αποχριστιανοποίηση της κοινωνίας. Η Ελλάδα γνωρίζει πρωτόφαντα γεγονότα. Η κυβέρνηση προχωρεί με γοργά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση υπό την αδιαφορία της πλειονοψηφίας του λαού. Πρωθυπουργοί, Υπουργοί και Βουλευτές πλέον δεν ορκίζονται στο Ευαγγέλιο, δείχνοντας φανερά την αθεΐα τους. Το οικογενειακό δίκαιο έχει αλλοιωθεί, αφού υπάρχει μια ολομέτωπη επίθεση στον θεσμό της οικογένειας. Οι διευκολύνσεις στους εφήμερους δεσμούς, με τα  συμφωνητικά συμβίωσης, η επέκταση των συμφωνητικών και σε ομόφυλα ζευγάρια, η προσπάθεια οι ομόφυλοι να υιοθετούν και παιδιά, με την ιδέα ότι το ομόφυλο ζευγάρι είναι ίσης βιολογικής και ηθικής αξίας με το φυσικό ζευγάρι, οι «έμφυλες ταυτότητες», που 15 ετών παιδί μπορεί να αποφασίζει για το φύλο του.... Τα θρησκευτικά πλέον κατάντησαν ένα διεθνιστικό πολυθρησκευτικό και πολυπολιτισμικό μάθημα, που θα μπορούσαν οι εμπνευστές του να το στείλουν να  διδάσκεται επίσης στους ανιμιστές της Τανζανίας ή στους αντβεντιστές των ΗΠΑ. Με κάθε δηλαδή τρόπο προωθείται η ιδεολογία του Ιδρύματος Σόρος για κατάργηση εθνικών συνόρων, θρησκειών, γλωσσών,  ιστοριών, αξιών, ιδιοπροσωπιών, και για προώθηση της παγκόσμιας ενιαίας ανθρώπινης αντίληψης και της μίας κυβέρνησης, που θα την κατευθύνει.

Στα εθνικά θέματα η Εκκλησία αντιμετωπίζει την επισημοποίηση της φαλκίδευσης της ιστορικής αλήθειας στη Μακεδονία, με τη συμφωνία των Πρεσπών. Οι σημερινοί Μητροπολίτες στη Μακεδονία καλούνται να μιμηθούν το παράδειγμα του εθνομάρτυρος Μητροπολίτου Γρεβενών Αιμιλιανού και του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη και να υπερασπιστούν την αλήθεια και το ποίμνιό τους, έναντι των σχεδίων της ελληνικής κυβέρνησης, των Σκοπιανών, του ξένου παράγοντα και του Φαναρίου.

Στις αρχές Σεπτεμβρίου και στη Σύναξη των Αρχιερέων στην Κωνσταντινούπολη συζητήθηκε το θέμα της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων. Ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος κάλεσε τους Μητροπολίτες της Μακεδονίας να εκφράσουν την άποψή τους για την σχισματική Εκκλησία. Όλοι τους δεν έθεσαν το ζήτημα ότι η σχισματική Εκκλησία του γειτονικού κράτους είναι υπό την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Σερβίας, το οποίο έχει εκλέξει εκεί κανονικό Αρχιεπίσκοπο και διαθέτει κανονικούς Αρχιερείς, ιερείς, μοναχούς και μοναχές. Αυτό θεώρησαν ότι δεν είναι δικό τους ζήτημα και ας το λύσει ο κ. Βαρθολομαίος με τη Σερβική Εκκλησία. Ήσαν όμως όλοι απόλυτοι, ότι σε περίπτωση που ανακηρυχθεί από το Φανάρι Αυτοκέφαλη η Εκκλησία των σχισματικών  δεν θα πρέπει να πάρει το όνομα «Μακεδονική Εκκλησία». Ο Πατριάρχης τους είπε ότι είναι αποφασισμένος, όπως στην Ουκρανία, να προχωρήσει στην αυτοκεφαλία της Εκκλησίας των Σκοπίων χωρίς αυτή να έχει το όνομα «Εκκλησία της Μακεδονίας», ή «Αρχιεπισκοπή Αχριδών και πάσης Μακεδονίας».... Όμως οι Μητροπολίτες της Μακεδονίας αμφιβάλλουν αν οι Σκοπιανοί σχισματικοί Αρχιερείς θα τηρήσουν τα όσα θα συμφωνηθούν....    

Η στάση του κ. Ιερώνυμου στο εθνικό θέμα είναι υποτονική. Προσωπικά ελάχιστα εξετέθη και για τη στάση του πήρε τα εύσημα της κυβέρνησης και των ΜΜΕ, που την στηρίζουν. Σημειώνεται η πρόσφατη αποκάλυψη του wikileaks, ότι η αμερικανική πρεσβεία σε απόρρητο τηλεγράφημά της, μετά την επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου από τις ΗΠΑ και την εκεί αποτυχημένη μεταμόσχευση ήπατος, εξέφρασε την άποψη ότι «η επιλογή ενός διαδόχου του κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει τη συζήτηση θεμάτων πολιτικής και κυρίως το Μακεδονικό ζήτημα του ονόματος». Έως την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές το συγκεκριμένο κείμενο δεν έχει διαψευστεί.

Σοβαρό πρόβλημα για την Εκκλησία της Ελλάδος και αιτία της ελάχιστης αντίδρασής της στην επιχειρούμενη με εντατικούς ρυθμούς αποχριστιανοποίηση της ελληνικής κοινωνίας είναι η έλλειψη ιεραποστολικού ζήλου και παρρησίας λόγου από πολλούς Αρχιερείς και ιερείς. Έχει χαθεί για την Εκκλησία η νεολαία. Έχει χαθεί η γνωριμία με τα νέα ζευγάρια και η συζήτηση με αυτά περί γάμου και οικογένειας. Έχει χαθεί η επαφή, η έξοδος προς τα νιάτα. Οι μεμονωμένες προσπάθειες αρχιερέων και ιερέων είναι σταγόνα στον ωκεανό. Είναι πάντως εστίες πνευματικής αντίστασης, κάτι το παρήγορο.

Στη σημερινή παρακμή της κοινωνίας είναι πρόκληση και σκάνδαλο Αρχιερείς να αδιαφορούν για το ποίμνιό τους. Είναι πρόκληση να εμφανίζονται αποκλειστικά και συχνότατα σε αρχιερατικά συλλείτουργα, να διαφημίζονται κυρίως για τις γεωργικές τους επιδόσεις, να συζητούνται για τα πολυτελή άμφιά τους, να θεωρούν ότι επιτελούν το ποιμαντικό έργο τους με το να εκδίδουν κάποιες ανούσιες εγκυκλίους μέσα στο χρόνο και άλλοι να προσκολλώνται στην ανάγνωση του Τύπου και στην ανάπτυξη των δημοσίων σχέσεων τους. Πέραν των άλλων υπολειτουργούν οι παραγωγικές σχολές για ιερείς β΄ κατηγορίας, που επανδρώνουν τις με πολλά κενά ιερέων κωμοπόλεις και τα χωριά.

Υπάρχουν στην Εκκλησία της Ελλάδος έντεκα Αρχιερείς, 80 ετών. Φυσικά έχουν τις δυσκολίες τους στη διαποίμανση του λαού. Ο Αρχιεπίσκοπος πρότεινε στη Σύνοδο να μεταβούν σε δύο από αυτούς Έξαρχοι (Σημ. Δεν είναι μόνο το Πατριαρχείο που στέλνει Εξάρχους..) και να συζητήσουν μαζί τους την παραίτησή τους. Η πρόταση δεν εγκρίθηκε από την ΔΙΣ, ως μη σωστή συμπεριφορά προς πολιούς Ιεράρχες και ως μη συμβατή με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος και τους Ιερούς Κανόνες.

Ευκολότερα προβάλλεται στην κοινή γνώμη η Εκκλησία της Ελλάδος με  το σημαντικό, είναι η αλήθεια, κοινωνικό της έργο. Πρόκειται περί υπαρκτού κινδύνου να καταντήσει η Εκκλησία κοινωνική υπηρεσία του κράτους και απλώς να συμπληρώνει τα πολλά κενά του στην κοινωνική πρόνοια... Ο κύριος σκοπός της Εκκλησίας δεν είναι να καταστεί το συμπλήρωμα του κράτους και να δείχνει καλό πρόσωπο στην κοινωνία, όπως τα πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα, αλλά η σωτηρία του ανθρώπου και βεβαίως, στο πλαίσιο αυτό, η έμπρακτη αγάπη στον συνάνθρωπο. Η Εκκλησία έχει καταντήσει να μην έχει μαρτυρία ζωής, αλλά μόνο φροντίδα για το κοινωνικό πρόσωπό της και μάλιστα αυτή η φροντίδα γίνεται τυποποιημένα, μέσω ΜΚΟ και ιδιωτικών επιχορηγήσεων....

Η Εκκλησία της Ελλάδος ανέπτυξε τις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Σχολές, βλέποντας την υποβάθμιση των θεολογικών σχολών. Είναι λυπηρό ότι οι θεολογικές σχολές δεν έχουν σχεδόν καμία συνεργασία με την Εκκλησία και ακολουθούν έναν δρόμο νοησιαρχικό, σχολαστικό και μακράν της Ορθόδοξης πνευματικότητας.

          Στις διορθόδοξες σχέσεις η Εκκλησία της Ελλάδος αντιμετωπίζει σφοδρή εκκλησιαστική επίθεση από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και προσωπικά από τον Προκαθήμενό του κ. Βαρθολομαίο. Στο 2018 η Αρχιεπισκοπή Αθηνών βρίσκεται στα πολιτικά δικαστήρια με το Φανάρι, γιατί θέλησε αντικανονικά να αποκτήσει ναό με τον πέριξ αυτού χώρο μέσα στην εκκλησιαστική  δικαιοδοσία της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επίσης χωρίς να ερωτήσει, κατά τους Ιερούς Κανόνες,  τον κυρίαρχο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος  διοργάνωσε εντός του 2018 «οικολογικό συνέδριο» στην Ελληνική πρωτεύουσα και στα τουριστικά νησιά του Αργοσαρωνικού...

Ο κ. Βαρθολομαίος  προκάλεσε και πάλι ενόχληση στον Αρχιεπίσκοπο και σε Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, με το να προσκαλέσει στη Σύναξη των Αρχιερέων του Οικουμενικού Θρόνου ( 1-3 Σεπτεμβρίου 2018) και τους Αρχιερείς των «Νέων Χωρών» της Εκκλησίας της Ελλάδος. Βασικός Κανόνας της Εκκλησίας είναι ότι οι Αρχιερείς δεν μπορούν να μετέχουν σε δύο Ιεραρχίες. Αφού οι Αρχιερείς των «Νέων Χωρών» ανήκουν, συνεδριάζουν και εκλέγονται από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι απολύτως αντικανονικό να μετέχουν και της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου. Ο κ. Βαρθολομαίος και η περί αυτόν Σύνοδος αυθαιρετούν, για να δείξουν το απαράδεκτο, ότι οι Νέες Χώρες τους ανήκουν.... Απαράδεκτο ιδιαίτερα μετά την ενέργεια του Πατριάρχου στην Ουκρανία. Ίδιες περιπτώσεις, διαφορετική μεταχείριση από το Φανάρι.

          Το λυπηρό είναι ότι Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, όχι μόνο από τις «Νέες Χώρες», αλλά και από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος, ακόμη και αυτοί που εξελέγησαν επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και έχουν πικρότατα βιώματα από τη συμπεριφορά του Πατριάρχου σε Εκείνον, ακόμη και αυτοί που εξελέγησαν επί των ημερών του σημερινού Αρχιεπισκόπου, που ήρθε σε σύγκρουση με το Φανάρι για να εκλεγούν, υπερβαίνουν τα όρια του σεβασμού και της τιμής προς το πρόσωπο του κ. Βαρθολομαίου και συμπεριφέρονται ως δόκιμοι μοναχοί προς τον Ηγούμενό τους.

Είναι λυπηρό για την Ορθοδοξία, που δείχνουν να κυριαρχεί μέσα τους ο φόβος «μην τους μαλώσει» ο Πατριάρχης, μην τους εκφράσει παράπονα, ότι συμπεριφέρονται αγνωμόνως προς την «Μητέρα Εκκλησία», προς το «Πονεμένο Φανάρι». Το αίσθημα του φόβου, μαζί το επικάλυμμα του, που είναι  το συναίσθημα προς την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης φαίνεται ότι κυριαρχούν επί της Κανονικότητας, της Εκκλησιαστικής Τάξεως και της Ιεράς Παραδόσεως της Εκκλησίας. Οι Μητροπολίτες που δεν μετέβησαν στην Σύναξη της Κωνσταντινούπολης προέβαλαν λόγους ασθενείας, γήρατος, ή απασχόλησης στη Μητρόπολή τους και ουδείς προέβαλε λόγους κανονικότητας....Αυτή είναι η κατάσταση πολλών Μητροπολιτών στην Εκκλησία της Ελλάδος, το 2018. Λυπηρό, αλλά με αυτούς πρέπει οι άλλοι Αρχιερείς, ο υπόλοιπος κλήρος και ο πιστός λαός να ζήσουν και να αγωνισθούν για την πνευματική επιβίωση της Εκκλησίας.

          Πολλοί διερωτώνται αν η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος θα εγκρίνει την ενέργεια του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου  στην Ουκρανία. Με τα δεδομένα ότι, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σε πολλούς Αρχιερείς δεν ισχύει η προτεραιότητα της επισκοπικής τους συνείδησης, αλλά βάζουν σε προτεραιότητα τί εικόνα θα παρουσιάσουν στον «Κύρη» τους Πατριάρχη δεν πρέπει να υπάρχει αισιοδοξία ότι σε μια ενδεχόμενη ψηφοφορία θα ενεργήσουν σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες. Αν η ψηφοφορία γίνει μυστική τότε υπάρχει η ελπίδα η πλειονοψηφία των Αρχιερέων να μην εγκρίνει την ενέργεια του Πατριάρχου και να μην υπάρχει στην Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος το στίγμα ότι συνέπραξε με το Φανάρι στην πρόκληση σχίσματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία. 

Νέα πρόκληση από τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο προς την Εκκλησία της Ελλάδος και προσωπικά προς τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο μέσα στο 2018 είναι, που έρχεται για δεύτερη φορά, μέσα στο 2018, στην Αθήνα. Σκοπός του να βραβευθεί από τον Πρόεδρο της Βουλής για το οικολογικό του έργο (!!!).  Ο κ. Βαρθολομαίος έχει βρει την οικολογία για να συγκεντρώνει βραβεία και επαίνους. Σαν τον Υβ Κουστό. Με την οικολογία και τα ανοίγματά του προς το Βατικανό δεν μένει στην αφάνεια.

Ο κ. Βαρθολομαίος κατά τη διαμονή του στην Αθήνα θα μεταβεί στο Μάτι για να τελέσει Τρισάγιο στη μνήμη των θυμάτων της τραγωδίας της εκεί πυρκαγιάς. Επειδή η Εκκλησία δεν έχει συναισθηματισμούς, ούτε πρέπει να παίζει επικοινωνιακά – λαϊκιστικά παιχνίδια, που μιλάνε στο θυμικό των ανθρώπων και αποσπούν το εύκολο, αλλά χωρίς ουσία και βάθος χειροκρότημα, αρκούσε στον κ. Βαρθολομαίο το Τρισάγιο που τέλεσε στην Κωνσταντινούπολη, όπως έκαμαν και οι άλλοι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι. Ουδείς από αυτούς διενοήθη να έρθει στην Ελλάδα να τελέσει Τρισάγιο. Το Μάτι έχει τον Μητροπολίτη του, που εκπροσωπεί την Εκκλησία, έχει τον Προκαθήμενο της τοπικής Εκκλησίας. Γιατί αυτοί πρέπει να «καπελωθούν» από τον Πατριάρχη; Ποιο το κέρδος για τις ψυχές των, φρικτώ τω τρόπω, θανόντων στο Μάτι από την παρουσία του κ. Βαρθολομαίου; Αυτή η επικοινωνιακή κοσμική αντίληψη δεν κάνει καλό στην Εκκλησία, ούτε στον κ. Βαρθολομαίο, παρά τα φαινόμενα.

Η επίσκεψη του Πατριάρχου, το Τρισάγιο στο Μάτι και η βράβευσή του θα γίνουν τις ημέρες που συνεδριάζει η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος! Στο Μάτι θα μεταβεί την ώρα που ο οικείος Μητροπολίτης Κηφισίας Κύριλλος θα αναγιγνώσκει στην Ιεραρχία την εισήγησή του! Επίσης την ώρα που ο Πατριάρχης θα βραβεύεται η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος θα τιμά τον Μητροπολίτη Καρυστίας κ. Σεραφείμ για τα 50 χρόνια Αρχιερατείας του! Διερωτάται πάλι κανείς γιατί προκαλεί τόσο ο Πατριάρχης την Εκκλησία της Ελλάδος και τον Προκαθήμενο της, που άλλοτε ήταν πιστός του φίλος και υπηρετούσε τα συμφέροντα του Φαναρίου;...

Στα διορθόδοξα δεν δίδεται κάποια βαρύτητα. Αποστέλλονται καθηκόντως Αρχιερείς στις επιτροπές, χωρίς να υπάρχουν κάποια αποτελέσματα από την παρουσία τους. Γενικά στην Εκκλησία της Ελλάδος αυτόν τον καιρό επικρατεί η εσωστρέφεια. Αποφεύγει να λαμβάνει θέση επί των διορθοδόξων ζητημάτων, που προκύπτουν, όπως επίσης δεν συμμετέχει σε διορθόδοξες συναντήσεις. Επίσης κρατάει σε χαμηλά επίπεδα τις διαχριστιανικές σχέσεις. Μια εξαίρεση στην εσωστρέφεια είναι το Γραφείο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις Βρυξέλλες και παρά τη Ευρωπαϊκή Ενώσει. Η παρουσία του είναι υψηλού επιπέδου και ανταποκρίνεται στην αποστολή του να εκπροσωπεί επαξίως στο κέντρο της Ευρώπης τον Ορθόδοξο Ελληνικό Λαό. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιδιώκει να κλείσει το ως άνω γραφείο, κάτι που επιθυμούν και κάποιοι Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, που κινούνται είτε από ωφελιμιστικούς λόγους, είτε από φθόνο για το σημαντικό έργο, για το οποίο ιδρύθηκε και το οποίο επιτελεί.

Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεχίζει να προσφέρει πολλά στην ιεραποστολή στην Αφρική και στη διαποίμανση των απανταχού της Γης Ελλήνων, με τους κληρικούς και λαϊκούς που θέτει στη διάθεση των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Κωνσταντινουπόλεως. Βεβαίως το Φανάρι θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένη να το (εξ) υπηρετεί η Εκκλησία της Ελλάδος...Ουδεμία ευγνωμοσύνη. Αντίθετα «χολή αντί του μάννα». Στην ιεραποστολή περιλαμβάνονται και οι 150 υποτροφίες που προσφέρει για σπουδές στην Ελλάδα σε σπουδαστές διαφόρων Εκκλησιών.

Δείτε και το Μέρος Α΄, Μέρος Β΄, Μέρος Γ΄, Μέρος Δ΄, Μέρος Ε΄, Μέρος ΣΤ΄, Μέρος Ζ΄ και Μέρος Η΄.